Sakawrdai Kohhran Chanchin
by:- Upa Lalramhluna, Kohhran Ziaktu
Sakawrdai-a Pathian thusawi rawn kal hmasa te chu Pu Khuma leh Khara te an ni. Sakawrdai (Hmunsang) a awm laiin an lo kal a ni. Sakawrdai-a Pathian thu awih hmasa ber chu Pu Zama a ni a. 1918 ah Pathian thu a awi a. Amah hi ‘Pathianpa’ an ti mai thin a. Hmunsang khaw hnuai Zohmun kawng kalna kawn lai khi a ‘Lo’ a ni a. Tun thlengin ‘Pathianpa Lo Kawn’ tih a ni. A thiante Pathian thu awi ve turin a sawm thin a. Pu Kula, Pu Fimchunga, Pu Zuala leh Pu Valtea te chu Pathian thu awi hmasa an ni. Mi te Kristian a siam tur hian an hna te an thawhsak thin a. Mangkhawh te, hlothlo ten lungrual takin an thawk chhuak thin. Pathian thu awilo ten an hmusit hle thin a.
‘Keini dawnah cherzing bel lian an hung e,
Kristian dang zawng a ro rawng rawng;
Thingpui sen dawn mai rawh, Vai danin’ tiin
Zu hmunah ring tak takin hla an sak el thin.
Kum 1919-ah Krismas nan Sial lian tak mai chu lei an tum a. An tlem si a, ‘Ringlo te pawhin in theih ang tawk tawk rawn thawh ula lo tel ve rawh u, thawh tur neilo te pawh inlo tel ve tho ang a’ tiin an sawm a. Lal le Upate remtih zawng tak mai alo ni a. Sial lian tak mai an lei a. Nuam an ti tlang ta hle mai a. Ar te khaikhawmin an nawn chhunzawm ta zel a. Ringlo te pawhin Kristian nih chu tha dawnin an hre ta a. Mi engemaw zatin hming an pe thar ta a ni.
Biak In sak chungchang:
Hmunsang atangin Saihum-ah an insawn a, Lal hnenah Biak In hmun tur an dil a, Kum 1920-ah Biak In an sa a. Tha 21 leh Rs. 3/- 11as 4p (cheng thum leh hnah sawm pakhat leh pawisa pali) an seng a ni. Khuang chu an nei thuai a, Dar atan Bawngtuthlawh tar lam an hmang a, Khawnvar an nei mai lova, meichher an chhi thin a ni.
Kum 1932-ah Saihum atangin Lower Sakawrdai-ah an insawn a. Kum 1937-ah Biak In an sa leh a. Kum 1947-ah Upper Sakawrdai (Hmunsang) ah an insawn chho leh a, Kum 1949-ah Lower Sakawrdai-ah an insawn chhuk leh a. Kum 1950-ah Upper Sakawrdai ah an insawn chho leh a, Kum 1956-ah Lower Sakawrdai-ah an chhuk leh a ni. Kum 1958-ah Biak In an sa leh a. Heng Biak In te hi Mau (dap) In-a sak an ni.
Kum 1965-ah Biak In thingzaiin an sa tan a, kum 1968-ah an sa zo va, an luah fel hman chauh a, vawi tam pawh inkhawm hman lovin rambuai avangin Sipaiin Zohmun-ah tihluihnain an karkhawm a. Kum 1972-ah Zohmun atangin Lower Sakawrdaiah an insawn leh a. Kum 1976-ah Biak In thingzaiin an sa a, Kum 1979-ah tuna kan awmna Chengkawlawn hmunah hian an insawn phei a. Biak In a dung 48ft, avang 24ft a zauvin thingzaiin an sa leh nghal a ni.
Biak In Lungphum phum a ni:
Kum 1985-ah Biak In a dung 48ft avang 35ft a zauvin, a scerting thleng cement concrete, a bang tile, a chung rangva a sak a ni. Dt. 20.5.1985-ah Upa Hrangthuama’n Biak In lungphum a phum a. Upa Lalringliana’n Vawk a thawh a, Kohhran pumpui hnatlangin ruai theh a ni. Dt. 16.5.1989-ah Pastor Lalhmuchhuaka’n a hawng a. A sakna a senso hi Rs. 68483/- a ni. He Biak In hi Dt. 26.3.1994 ah thlipuiin a tichhia a ni.
Biak In a dung 60ft, avang 36ft, a san zawng 16ft a sak a ni. Dt. 19.8.1996-ah sak tan a ni a. Vawi 68 hnatlan a ni a, tha 1711 sen a ni. Dt. 2.1.2001-ah Pastor C.Sapkaia’n a hawng a. Biak In hi sak zawh fel hmaa hawn a ni a, sak chhunzawm zel a ni a. Dt. 18.6.2008-ah Ceilling kan siam zo a, heihi kan sak zawh felna a ni. Sak zawh thlenga pawisa sen chu Rs. 772913/- a ni.
Kohhran Hmeichhia din a ni:
Kum 1948-ah T.Upa Lungthanga hovin Kohhran Hmeichhia din a ni a. Hruaitu hmasate chu heng te hi an ni:
Chairman : Pi Zawlchawni
Secretary : Pi Thangchhuahkimi
Treasurer : Pi Thangchhuahi
Committee members:
1. Pi Rotlingi
2. Pi Lalrawni
Kohhran representative: T.Upa Lungthanga
Kristian Thalai Pawl din a ni:
Kum 1956-ah Upa Mangrothanga hovin Kristian Thalai Pawl din a ni a. Hruaitu hamsate chu hengte hi an ni:
Leader : Pu L.T ChhumaAsst. Leader : Tv. Hrilthangthuama
Secretary : Tv. Zakapa
Asst. Secretary : Tv. Thankhuma
Treasurer : Tv. J. Challiana
Kohhran representative: Upa Mangrothanga
Kohhran Upa te:
S.No Hming Ordained Thih kum
1. Upa Mangrothanga 1932 1981
2. Upa Lianthanga 1937 1982
3. Upa Lalringliana 1963 -
4. Upa Hrangthuama 1968 2001
5. Upa Lalngurliana 1980 2008
6. Upa Vanlalruata 1991 2003
7. Upa Hrangkhupa 1991 -
8. Upa Lalhluna 1991 -
9. Upa Lalramhluna 2001 -
Sakawrdai Kohhran aranga rawngbawltu chhuakte:
_____________________________________________________________
Angela Lalzarmawii New life Ministry, Deradun 2004
D/o Upa Lalramhluna TBZ Madhya Pradesh 2005-07
_____________________________________________________________
Kristina Lalthachhungi YWARM Mysore 2006-08
D/o Upa Lalramhluna Synod Mission Board,Hamrem 2009- tilldate
_____________________________________________________________
Vanlalzauvi Synod Mission Board,Chawngte lui 2010-tilldate
D/o Upa Lalramhluna
_____________________________________________________________
Thilpek lam than dan:
Sakawrdai Bial din hnua Bialtu Pastor te leh an hun chhunga Sakawrdai Kohhran thawhlawm than dan.
1. Pastor K. Lalhmuchhuaka kum 7 : 1987 - 1993
1987 - 1993 kum 7 chhunga Synod sum lut - Rs. 133186.00
2. Pastor C. Sapkaia kum 7 : 1994 - 2000
1994 - 2000 kum 7 chhunga Synod sum lut - Rs. 232709.00
Khumna (232709 - 133186) = Rs. 99523.00
3. Pastor Vanlaltluanga kum 5 : 2001 - 2005
2001 - 2005 kum 5 chhunga Synod sum lut - Rs. 517657.00
A hma kum 14 chhung ami belhkhawm
Khumna (517657 - 365895) = Rs. 99523.00
3. Pastor VL Krosschhuanmawia kum 5 : 2006 - 2010
2006 - 2010 kum 4 chhunga Synod sum lut - Rs. 937323.00
A hma kum 19 chhung ami belhkhawm
Khumna (937323 - 883552) = Rs. 53771.00
Sakawrdai lo Bial tawhtu Pastor te:
1 Pastor Thangkhuma Hmawngzawl 1915 - 1921
2 Pastor Liangkhaia Saitual 1922 - 1924
3 Pastor Buanga Khawruhlian 1925 - 1926
4 Pastor Selkhuma Khawruhlian 1927 - 1947
(1948-ah Sawleng-ah an insawn a, Sawleng Bial tih an ni)
5 Pastor Darliana Vaitin 1948 - 1954
(Tinghmun-ah a zuk awm zawk bawk a ni)
6 Pastor Dawnkima Vanbawng 1955 - 1956
(Vanbawng atangin a rawn hmui a ni)
7 Pastor Luka Ratu 1957 - 1962
8 Pastor Lalbiaktluanga Vaitin 1963 - 1964
9 Pastor Selkhuma Sawleng 1965 - 1965
(Sawleng atangin a rawn hmui a ni)
10 Pastor Lalhmingliana Ratu 1966 - 1967
11 Pastor Lalthangliana Vaitin 1968 - 1972
(Vervek-ah karkhawm zui a ni)
12 Pastor Lalhmingmawia Vervek 1973 - 1977
13 Pastor Lalruatthanga Zohmun 1978 - 1981
(Bial thar a ding)
14 Pastor Vanzama Zohmun 1982 - 1985
(A bial hun chhungin a thi a ni)
15 Pastor Vanlalchhuanga Zohmun 1986 - 1986
16 Pastor K. Lalhmuchhuaka Sakawrdai 1987 - 1993
(Bial thar a ding)
17 Pastor C. Sapkaia Sakawrdai 1994 - 2000
18 Pastor R. Vanlaltluanga Sakawrdai 2001 - 2005
19 Pastor VL Krosschhuanmawia Sakawrdai 2006 - 2010
20. Pastor Dr. Hmingthansanga Sakawrdai 2011 - Tilldate
Pro Pastor lo awm tawhte:
1. P/P R. Lalengzauva 1987
2. P/P Vanlalhruaia 2003 - 2005
3. P/P John Lalneihsiama 2007 - 2009
Presbytery lo awm tawhna te:
1. Hmarchhak Presbytery
2. Hmarthlang Presbytery
3. Hmarphei Presbytery